2025 nr 126 (maart)

Die verdomde berg

‘Je bent zelf een muts’,***  40 x 30 cm, olieverf op linnen

Voor mij heeft schilderen alles te maken met kijken. Een beetje zoals onze kleindochter kijkt; in verwondering. Intens. En volledig open. De wereld is nog maar net geboren.

Ik kijk als schilder geconcentreerd naar dat wat zich voor me in de ruimte bevindt. Dat kan een mens zijn, maar evengoed een Engels theekopje. Een landschap. Of verse vis van de markt. Whatever. Het gaat niet om wat je schildert, het gaat om hoe je schildert.

Dat is natuurlijk niet helemaal waar. Onderwerpkeus doet er toe. Maar neem bijvoorbeeld de fantastische schilderijen van Michaël Borremans in Museum Voorlinden (tot en met 23 maart). Ook als ik niet direct begrijp hoe zijn werk te duiden (achtergrondinformatie lezen is verhelderend hier), geniet ik enorm van hoe hij porselein tot leven brengt, stoffen schildert, haren, huid; alles volledig geloofwaardig zonder ook maar een zweem van tuttigheid.

Michaël Borremans, ‘The Ear’ (2011)

Hoe hij suggesties wekt met grote kwaststreken, ondergrond mee laat spelen, begrenzingen zacht maakt, pasteus verfgebruik afwisselt met schraalte. Kortom: hóe hij schildert. Fenomenaal!

Na zo’n museumbezoek wil ik maar één ding: schilderen. Inspiratie in optima forma. Helder dat ik het niveau van Borremans nooit ga halen. Niet erg. Ik ben onderweg. Achter iedere berg liggen nog weer hogere, I know.
Citaat van een Amerikaanse schrijver:

Omdat, uiteindelijk, u zich niet de tijd zult herinneren
die u op kantoor hebt doorgebracht
of met het maaien van uw gazon.
Beklim daarom die verdomde berg.
– Jack Kerouac

Voor degenen die graag lezen over schilderen heb ik twee boekentips:

1. ‘Een kniebuiging voor de ezel’, over tekenen en schilderen, door Anton Valens
2. ‘Voorgoed voorbij bestaat niet’, briefwisseling tussen Sierk Schröder en Paul van Dongen 1994-2000, door Rob Smolder

Van het werk van Sierk Schröder is een expositie te zien tot en met 30 maart in het Stadsmuseum in Harderwijk (klik hier). Aanrader!

Het tekenen en schilderen naar de waarneming staat centraal in de briefwisseling tussen de ervaren Sierk Schröder en de 55 jaar jongere schilder Paul van Dongen. Heerlijk boek, mooie uitspraken:
*  Over formaat: ‘Je hoeft een volksdeuntje niet op een kerkorgel te spelen om weer te geven wat je zeggen wilt’.
*  Over schilderen naar foto’s: ‘[…] zo funest. […] Aan een goed frontaal portret moet je ook de rug van de figuur kunnen zien.’
*  Over de pijlers van beeldende kunst: ‘Zonder inspiratie is kunde levenloos, maar zonder kunde is inspiratie krachteloos.’

De bergschoenen maar aanhouden dus.

Groet, Willy

PS.
Volgende keer vertel ik over mijn weekendexpositie half april in de galerie van Ingrid Slaa in Nunspeet (zie de agenda hiernaast). Hierbij alvast van harte uitgenodigd! En dan heb ik ook de update van mijn website rond, Miranda en ik maken de site weer fris en actueel.

PSS.
*** muts is handgemaakt door Noor Aghina